Linux man, info, whatis, apropos, which, whereis komutları

Linux'ta kullanılan yardımcı  komutlardan bahsedeceğim.


man  : Bir komut hakkında bilgi almak istediğimizde kullanılır.

Örnek olarak;

man ls yazdığımızda bize ls hakkında bilgi verir.

Komut satırına man ls yazdığımızda çıktı aşağıdaki gibi olacaktır.

LS(1)                            User Commands                           LS(1)

NAME
       ls - list directory contents

SYNOPSIS
       ls [OPTION]... [FILE]...

DESCRIPTION
       List  information  about  the FILEs (the current directory by default).
       Sort entries alphabetically if none of -cftuvSUX nor --sort  is  speci‐
       fied.

       Mandatory  arguments  to  long  options are mandatory for short options
       too.

       -a, --all
              do not ignore entries starting with .

       -A, --almost-all
              do not list implied . and ..

       --author
 Manual page ls(1) line 1 (press h for help or q to quit)

man ile bir komut hakkında bilgi almak istediğimizde bazen oldukça uzun sonuçlar çıkabiliyor. Sonuçta herhangi bir kelime aramak için /description gibi anahtar kelime ile arama yapabilir.

info : man ile aynı işi yapar tek farkı daha fazla bilgi vermesidir. Bir komut hakkında uzunca bilgi verir.

Sonuçlar çok olduğu ve sayfada gereksiz yer kapladığı için örnek vermeyeceğim. Kullanımı man ile aynıdır.

whatis : Kullanımı man ile aynıdır. Bir komutun yalnızca ilgili parametresi hakkında bilgi almak için kullanılır. man veya info kullanmak aradığınız komut hakkında uzun bilgi vereceği için whatis kullanmak hız açısından oldukça yarar sağlar.

apropos : Aradığımız kelime ile ilgili bütün komutları listelemek için kullanılır. Bu komutu bende ilk başta pek anlamamıştım ama ekşisözlükte birisi şöyle tanımlamış "turkce unix versiyonlarina "aklimdabiseyvaramaneiseyarar" diye cevrilmesi olasi komut"

Kullanımı şu ise  $apropos <aranılan kelime> şeklindedir.

Örnek : Ben system diye arattım system ile alakalı komutları listeledi.

Not : Gereksiz yer kaplamaması için kodun büyük çoğunluğunu sildim. Yazdığınızda daha uzun bir çıktı verecektir.

hakan@hakan ~ $ apropos system
Git (3pm)            - Perl interface to the Git version control system
UPower (7)           - System-wide Power Management
_syscall (2)         - invoking a system call without library support (OBSOLETE)
_sysctl (2)          - read/write system parameters
acpi_available (1)   - test whether ACPI subsystem is available
addgroup (8)         - add a user or group to the system
addmntent (3)        - get filesystem descriptor file entry
adduser (8)          - add a user or group to the system
adjtime (3)          - correct the time to synchronize the system clock
afs_syscall (2)      - unimplemented system calls
apm_available (1)    - test whether APM subsystem is available
AptPkg::System (3pm) - APT system abstraction class
arp (8)              - manipulate the system ARP cache
atobm (1)            - bitmap editor and converter utilities for the X Window...
attr (1)             - extended attributes on XFS filesystem objects
autodie::exception::system (3pm) - Exceptions from autodying system().
bitmap (1)           - bitmap editor and converter utilities for the X Window...
bmtoa (1)            - bitmap editor and converter utilities for the X Window...
break (2)            - unimplemented system calls
casper (7)           - a hook for initramfs-tools to boot live systems.
chattr (1)           - change file attributes on a Linux file system
cifs.idmap (8)       - Userspace helper for mapping ids for Common Internet F...
cifs.upcall (8)      - Userspace upcall helper for Common Internet File Syste...
closelog (3)         - send messages to the system logger
config.guess (1)     - guess the build system triplet
crypttab (5)         - static information about encrypted filesystems
date (1)             - print or set the system date and time
deb-systemd-helper (1p) - subset of systemctl for machines not running systemd
deb-systemd-invoke (1p) - wrapper around systemctl, respecting policy-rc.d
debugfs (8)          - ext2/ext3/ext4 file system debugger
debugreiserfs (8)    - The debugging tool for the ReiserFS filesystem.
delgroup (8)         - remove a user or group from the system
deluser (8)          - remove a user or group from the system
df (1)               - report file system disk space usage
discrete (6x)        - discrete map iterative function fractal systems.
dnsdomainname (1)    - show the system's DNS domain name
domainname (1)       - show or set the system's NIS/YP domain name
dosfsck (8)          - check and repair MS-DOS filesystems
dosfslabel (8)       - set or get MS-DOS filesystem label
dumpe2fs (8)         - dump ext2/ext3/ext4 filesystem information
e2fsck (8)           - check a Linux ext2/ext3/ext4 file system

which : Parametre olarak verilen komutu path değişkende tanımlanan dizinlerin altında arar ve komutun çalıştırılabilir dosya konumunu gösterir.

Komut satırına echo $PATH yazdığımızda kullanıcıya ait çalıştırılabilir dosyaların bulunduğu dizinlerin listesidir. which komutu ise path değişkeninde tanımlanan dizinlerin altında parametre olarak verilen komutu aramaya yarar.

hakan ~ # echo $PATH
/usr/local/sbin:/usr/local/bin:/usr/sbin:/usr/bin:/sbin:/bin:/usr/games:/usr/local/games

Örnek verecek olursak : which ls

Bu komutu path değişkeninde tanımlı olan dizinlerin hepsinde arıyor. Komutun yolunu verir. yani komut /bin altında bulunur.

hakan@hakan ~ $ which ls
/bin/ls

whereis : Komutun çalıştırılabilir dosya konumunu ve komutun kütüphane dosya yolunu gösterir.

Örnek : whereis whoami yazdığımızda hem which komutunun vereceği çıktıyı hem de yardımcı kütüphaneyi verir.

hakan@hakan ~ $ whereis whoami
whoami: /usr/bin/whoami /usr/bin/X11/whoami /usr/share/man/man1/whoami.1.gz

Linux'ta çok fazla komut vardır. Bunların hepsini ezberlemek zor olacağı için bu yardım komutlarının bize çok faydası olacaktır.

Faydalı olması dileğiyle...